Beeldende therapie

Beeldende therapie is een behandelvorm die valt onder vaktherapie. Je hoeft geen ervaring te hebben met beeldend werk of creatief te zijn om te starten met beeldende therapie. Het gaat er niet om hoe het resultaat eruit ziet, maar hoe je iets maakt en of je een stukje van jezelf of je gevoelens kwijt kunt op papier of in beeld. Je hoeft dus niet te kunnen tekenen, schilderen of boetseren. Wanneer je deze ervaring wel hebt, kan beeldende therapie een mooie ingang zijn, omdat je het effect van de materialen al kent.

Vaktherapie is een behandeling van psychosociale en/of psychiatrische problemen waarbij gebruik wordt gemaakt van meerdere mediums, zoals beeldend, dans, drama, muziek of psychomotorische interventies. Vaktherapie is een erkend beroep, een vaktherapeut is HBO opgeleid en sluit zich aan bij de beroepsvereniging om de kwaliteit van de behandeling en de kennis van de therapeut te blijven waarborgen.
Vaktherapie wordt veelal aangeboden in psychiatrische of forensische klinieken en instellingen, op scholen, in speciaal onderwijs, bij jeugdhulpverlening, binnen systeemtherapie, in de verslavingszorg en ouderenzorg. Bij vaktherapie staat het doen en ervaren op de voorgrond. Het medium (het materiaal dat wordt ingezet, zoals beelden, muziek of bewegen) wordt ingezet als interventie tussen de therapeut en de cliënt. Zo ontstaat er een extra dimensie in de therapie en daarbij kan geoefend en geëxperimenteerd worden.

Definitie beeldende therapie:
Vorm van behandeling waarbij de ervaring van mensen ten behoeve van ontwikkelingsprocessen centraal staat. De beeldend therapeut hanteert het proces van beeldend vormen (tekenen, schilderen, beeldhouwen en andere beeldende vormen) en de zichtbare en tastbare beeldende producten die hieruit voortkomen, als middel binnen de therapeutische relatie.

Verbeelding en creatieve expressie kunnen geweldige ervaringen installeren
en innerlijke kracht mobiliseren

Hoe helpt het?
Bij beeldende therapie staat de directe ervaring, ofwel de ervaring zelf, centraal. Het helpt je om je aan het creatief proces over te geven om hierin nieuwe oplossingen te vinden. Dit proces speelt zich af in een diepere laag van de psyche. Deze is niet rationeel en wordt niet bepaald door het denken, maar door het voelen. Door dit ‘voelen’ te visualiseren in het beeldend werk ontstaat er een nieuwe werkelijkheid waarbij andere gedachten passen. Hierbinnen kan je experimenteren met nieuw gedrag, een nieuwe manier van handelen. Zo verandert de ervaring, de beleving en het voelen. (Smeijsters, 2008)

Van binnen naar buiten
Beeldende therapie maakt een verbinding tussen de cognitieve processen (gedachten en woorden) en diepere non-verbale gevoelens (ervaringen). Hier wordt met praten soms te snel aan voorbij gegaan. Door beelden van binnen (in je gevoel) naar buiten te brengen (op papier) krijg je toegang tot dieper gelegen bronnen in jezelf. Je wordt je bewust van de waardevolle, passende en vaak verrassende betekenis van een beeld.
Doordat emoties zichtbaar in beeld komen, ontstaat er erkenning van de emoties die centraal staan in het trauma. Ook tegenstellingen tussen verschillende gevoelens of impulsen kunnen via beeldend werk tot uitdrukking komen en worden uitgewerkt. Door de emoties te ervaren, wordt beïnvloeding van nieuw gezond gedrag mogelijk. Hierdoor ontstaat meer begrip over jezelf en meer grip op je eigen gevoelsleven. Dit betekent toename van functioneel gedrag.

Beeldende therapie werkt onder andere helend bij trauma, depressie en rouw. Het beeld kan uitdrukken wat niet met woorden kan worden gezegd. De immense gevoelens kunnen worden gevat in een metafoor of symbool wat te dragen is. Hierdoor kan verlichting ontstaan. Door beeldend thema’s van pijn door te werken kan er weer een totaal en geïntegreerd beeld ontstaan van jezelf.

Download hier de folder Beeldende therapie voor jezelf:
Folder Beeldende therapie voor jezelf

Download hier de folder Beeldende therapie voor verwijzers:
Folder Beeldende therapie voor verwijzers

Voor video’s over beeldende therapie:
http://www.vaktherapieinbeeld.nl

Download hier het beroepsprofiel:
beroepscompetentieprofiel-gz-vaktherapeut

Download hier de beroepscode voor vaktherapeuten:
Beroepscode vaktherapeuten